เมื่อแม่ชีเมี้ยนมาสอนพระให้โชว์นิสัยของพระพุทธเจ้า ด้วยการปฏิบัติตามวัตรของพระพุทธเจ้า นั่นคือ ฉันมื้อเดียว เงินทองไม่รับ ไปไหนเดิน ถือธุดงค์เป็นวัตร
พระทั้ง ๙ รูป ต่างมุ่งมั่นลดละนิสัย ด้วยมุ่งหวังเดินรอยตามพระภูมีนั่นเอง
สิ่งหนึ่งที่หลวงพ่อนิพนธ์ชอบ แลตรงกับนิสัยท่าน นั่นคือ การปลีกวิเวก นั่งความเพียร หรือที่พระถ้ำกระบอกเรียกกันว่า "นั่งธูป"
ด้วยเคยเห็นเคยอ่าน ว่าพระภูมีนั่งความเพียรจนสำเร็จ นั่นเอง
หลวงพ่อนิพนธ์มีความอดทนในสิ่งนี้สูง จนขนาดที่เรียกว่า ออกจากป่ามาตัวลายด้วยโดนยุงกัดไปทั้งตัว แลก็ภูมิใจในสิ่งนี้ ว่าจะเป็นการกระทำที่เป็นบุญ
แม่ชีเมี้ยนจึงเรียกมา แล้วกล่าวว่า สิ่งที่ท่านทำดูว่าดี ยังไม่ได้เสี้ยวของพวกฤาษีที่ทำเลย เพราะพวกนั้นนั่งเป็นเดือน เป็นปี แลกินแต่ผลไม้ ไม่กินเนื้อสัตว์ แลอื่นๆ อีกมากมาย
หากแต่ผลที่ได้ หามีฤาษีตนใดได้ไปนิพพานไม่ ได้แต่นั่งเฝ้าหน้าประตูนิพพาน แต่เข้าไม่ได้
แม่ชีเมี้ยนจึงยกตัวอย่างพระโคดม เมื่อครั้งสำเร็จโพธิญาณ สิ้นอาสวะแล้ว แต่ก็เหลือกรรมสุดท้าย กรรมนั้นจึงดลบันดาลให้พระโคดมตัดสินใจ อดอาหาร เพื่อเข้านิพพานเลย
แต่ฟ้าดินมาให้สติพระโคดมว่า พระโคดมจะเอาพาหะอะไรพาเข้านิพพานเล่า ในเมื่อพระโคดมมีแต่ธรรม แต่ยังไม่ได้นำธรรมที่มีไปหาบุญเพื่อเป็นพาหะเข้านิพพานเลย
แลชี้ให้เห็นว่า "บุญและบาป เกิดแต่แหล่งเดียวกัน นั่นคือมนุษย์" ให้ทุกข์ก่อเป็นบาป ให้สุขก็เป็นบุญ
คำที่แม่ชีเมี้ยนตรัสบ่อยๆ ก็คือ "ถ้าจะหาบุญ อย่าเดินกินเลยมนุษย์"
ด้วยเหตุนี้ พระโคดมจึงกลับมาฉัน แลทรงสั่งสอนสาวก จนได้สาวกแปดหมื่นกว่ารูป ได้บุญเป็นพาหะพาไปนิพพาน เป็นรอยให้เราได้เห็นได้ทำตาม
เมื่อสอนเสร็จ จึงโยนตำราสมุนไพรให้ แลบอกว่า นี่แหละคือตำราบุญ เอาไปช่วยมนุษย์ให้เขามีสุข แล้วจึงจะได้บุญ
จากผู้ทีชอบสันโดษ จึงกลายมาเป็นอาจารย์นิพนธ์ที่มีลูกศิษย์มากมาย และก่อให้เกิดตำนานถ้ำกระบอกในอดีต
มาวันนี้ คำสอนนี้ได้ถูกถ่ายทอดมาให้ และเป็นคำตอบว่า ทำไมจึงต้องมีสถานที่ที่รวมคนทุกข์ไว้ ก็เพื่อให้เราท่านได้มีโอกาสสร้างสมบุญได้ง่ายขึ้น เร็วขึ้น เพราะมีโอกาสให้สุขแก่คนทุกข์มากมายนั่นเอง
หลวงพ่อนิพนธ์อุปมา ดั่งเราท่านมีน้ำแก้วหนึ่ง แล้วไปให้คนทั่วไป ค่าของน้ำแก้วน้ำก็มีค่าน้อย หรืออาจจะไม่มีเลย เพราะคนไม่ต้องการ ดีไม่ดี ถูกสาดกลับมาด้วย
หากน้ำแก้วนั้น ถูกนำไปไว้ที่ทางคนเดินในทะเลทราย น้ำแก้วนั้นย่อมมีค่ามหาศาล เพราะช่วยชีวิตคนไว้ได้
ฉันใดก็ฉันนั้น เงินกำไรจากข้าวแกง และน้ำที่หลวงพ่อนิพนธ์ให้คนป่วยทำ แม้ดูอาจเพียงน้อยนิด แค่สิบบาทยี่สิบบาท
เมื่อเปลี่ยนเงินนั้นเป็นสมุนไพร แล้วสามารถไปช่วยคนทุกข์ให้มีสุขได้ จึงมีค่ามหาศาล และย้อนกลับมาหาตนได้
คนหลงหาง มองเห็นข้าวแกง เป็นสุขของปาก สุขของตน จึงตำหนิ ติฉิน ได้ว่า ไม่อร่อย แพงฉิบหาย
คนที่เข้าใจ และรู้ในเหตุและผล มองเห็นข้าวแกง เป็นแหล่งบุญ กินเพื่อเอาบุญไว้เลี้ยงตน ไม่ได้กินเพื่ออิ่ม เพื่อสุขของปาก แม้ในจานข้าวแกงนั้น จะมีข้าวเพียงช้อนเดียว แกงช้อนเดียว เขาก็ทานด้วยความอิ่มเอมในบุญที่เขาได้ทำด้วยหยาดเหงื่อและน้ำพักน้ำแรงของเขา ที่ได้ให้แก่เพื่อนมนุษย์ร่วมเกิดแก่เจ็บตาย
อย่าหลงในรูปรสกลิ่นเสียง จนทำให้เลยบุญ อันพึงกระทำต่อเพื่อนมนุษย์ เพื่อช่วยตน ....
สถานที่นี้ แม่ชีเมี้ยนตรัสไว้ว่า "ไม่กลอกกลิ้ง พูดความจริงทุกอย่าง" .... หากไม่ชอบก็ไม่ว่ากัน อย่ามาทำบาปกันเลย ไม่ว่า กาย วาจา หรือใจ
