หนทางแห่งพระภูมี จึงต้องกำหนดหนทางบุญให้ปฏิบัติเพื่อช่วยตน ควบคู่ไปกับการทานสมุนไพร ...
ด้วยเหตุที่ "บุญ" สามารถล้างต้นเหตุแห่งทุกข์ นั่นคือกรรมที่ทำมาได้นั่นเอง เมื่อหมดกรรม โรคก็หมดซึ่งอำนาจค้ำจุน ย่อมต้องสลายไป เพราะเมื่อไม่มีกรรมทำให้ทุกข์ จักยังมีโรคมาให้ทุกข์ได้ฉันใด ด้วยโรคเป็นตัวแทนแห่งกรรมนั้นเอง ที่มีไว้เพื่อให้ทุกข์
รอยของพระภูมีที่บัญญัติ ที่แม่ชีเมี้ยนนำมาให้ฆราวาสปฏิบัติ เพื่อสร้างบุญ นั่นคือ การทำกรรมฐานสงฆ์ อันได้แก่ การที่จะต้องบังคับการตนมานั่งสวดมนต์ แล้วฟังธรรมคำสอน
บุญกิริยาที่จักพึงเกิด ก็ด้วยอาศัยซึ่งสติ ในการรักษากรรมฐานอันี้ไว้ เฉกเช่นเดียวกับการทำกรรม นั่นคือ ต้องประคอง ทั้งกาย วาจา ใจ
หลวงพ่อนิพนธ์ชี้ให้เห็นความสำคัญของกรรมฐานอันนี้ว่า เพื่อเป็นการฝึกตนเองเป็นพื้นฐาน เพื่อทนกับทุกข์ที่จักพึงบังเกิด ในการรักษาตนนั้นแล จึงต้องฝึกให้กาย ทนต่อการเมื่อยล้า จากการนั่งฟัง ฝึกวาจากล่าวสิ่งที่เป็นบุญ และสงบวาจา ไม่ก่อทุกข์แก่ผู้อื่น อันจะทำให้บาปกรรมเพิ่มข้น และที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ ฝึกสติควบคุมใจ ไม่ให้ร้อนรุ่ม หรือ ทุกข์ไปกับ ทุกข์จากสิ่งแวดล้อมที่พึงเกิด
ดังนั้น เมื่อจะเอาผล ก็ต้องมีเหตุ เมื่อผจญเหตุได้ จึงเกิดผล การบังคับเข้ามาทำกรรมฐาน ด้วยการสวดมนต์ จึงเป็นกระไดขั้นแรก ที่จะบอกได้ว่า หนทางแห่งสมุนไพรพระภูมี ที่แม่ชีเมี้ยนนำมานั้น คนคนนั้นจักประสพความสำเร็จได้หรือไม่ เพราะหากตกกระไดนี้ ก็อย่าหวังเลยว่าจะขึ้นถึงยอดประสพผลได้ ... เป็นไปไม่ได้
เมื่อจะเอาบุญ ต้องมีเหตุ ต้องมีมารผจญ ก่อนที่จะไปพบกับความทุกข์ที่มาจากโรค จึงต้องเริ่มฝึกจาก การนั่งทนเมื่อย ยังควบคุมกายได้ไหม การนั่งสงบวาจา ยังรักษาความสงบนี้จากความอยากพูดอยากคุยได้ไหม และที่สำคัญ การรักษาใจ อันต้องใช้สติมหาศาล เมื่อต้องผจญเหตุ จากกรรมฐานที่นั่งลืมตา แล้วเห็นสิ่งที่ไม่ชอบบ้าง ไม่ถูกใจบ้าง อากาศที่ร้อนอบอ้าวบ้าง จนสติแตก ควบคุมใจไม่ได้ อยู่ในกรรมฐานความสงบไม่ได้ ต้องนั่งพัด ต้องคุย ต้องเล่นเกมส์ ต้องแชทคุยกับคนอื่น ต้อง...
หลวงพ่อนิพนธ์จึงกล่าวว่า ทุกที่เกิดจากกรรมฐานอันนี้ น้อยนักเมื่อเทียบกับทุกข์ที่เกิดจากโรค ยังทนไม่ได้เลย นั่นหมายความว่า วินัยทุกข์ของพระภูมี ที่บัญญัติแล้วให้ทำเพื่อเป็นบุญ ด้วยเหตุที่ต้องฝืนนิสัยตน ยังทำไม่ได้ เมื่อผจญกับทุกข์ที่เกิดจากโรค ย่อมไม่สามารถรักษาสติ และความสงบ อยู่ในกรรมฐานของสมุนไพรได้ นั่นคือ ถึงวันนั้น คนผู้นี้ก็จะวิ่งไปหาให้หมอช่วย ให้คนอื่นช่วย ... เป็นแน่แท้
ดังนั้น .... คนเหล่านี้ ไม่ควรมาเดินในแนวทางสมุนไพรแม่ชีเมี้ยน เพราะไม่มีวันจักประสพผลความสำเร็จอย่างแน่นอน
ผู้ใดที่รักษากรรมฐานสงฆ์อันนี้ได้ ย่อมมีเครื่องมีอต่อสู้อาการที่จะพึงเกิด และยังมีทุนจากการใช้ทุกข์ เพื่อใช้กรรม เพิ่มจากทุกข์ในการทานสมุนไพรส่วนหนึ่ง และทุกข์จากวินัยธรรม ได้บุญไปใช้กรรมส่วนหนึ่ง ... การช่วยตน ไม่ว่าจากโรคใดๆ ย่อมเป็นไปได เพราะเมื่อใช้หนึ้ จะมากสักฉันใด เมื่อก้มหน้าก้มตาทำใช้ สักวันหนี้ต้องหมด ...
ตรวจสอบตนเอง เมื่อไม่คิดจะทำ หรือทำไม่ได้ ก็ควรที่จะบ้านใครบ้านมัน ไปทำในสิ่งที่ตนชอบดีกว่า ...
กรรมฐานของแม่ชีเมี้ยนจึงต้องลืมตา ผจญเหตุ ... เพราะหากหลับตา ก็ไม่เห็นอะไรนอกจากความมืด ... ประเภทที่หลับตาแล้วเห็น .. เขาเรียกพวกคนบ้า
