ปัจจัยที่ชี้ขาด ในการรักษา

หลวงพ่อนิพนธ์ กล่าวว่า ปัจจัยที่สำคัญ อันเรียกได้ว่า เป็นตัวชี้ขาดในการเดินตามแนวสมุนไพรแม่ชีเมี้ยน นั่นคือ "องค์ความรู้"

ดังคำสอนในหลักพิชัยสงคราม ของ ซุนวู ที่กล่าวว่า "รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง"

ด้วยเหตุที่ว่า หนทางแห่งการรักษาโรค พระภูมีกล่าวว่า ต้องอาศัย หลัก "ตนพึ่งตน"

ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่ของผู้ป่วยเอง ที่ต้องศึกษาว่า ที่มาที่ไปของโรค มาจากที่ใด เกิดได้เพราะเหตุใด และจะดับไปด้วยวิธีใด

อุปมา ทุกคน ต้องเรียน พหูสูตร "ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค" ให้แตกฉาน และทำตามความรู้นั้น เพื่อช่วยตนนั่นเอง

องค์ความรู้เปรียบเหมือนเข็มทิศ เมื่อเราท่านเป็นโรค อุปมาเหมือนเรือล่องอยู่กลางมหาสมุทร มองไม่เห็นฝั่ง

หากขาดเสียซึ่งเข็มทิศแล้วไซร้ การจะแล่นเรือ เพื่อให้ถึงฝั่งย่อมทำได้ยากยิ่ง หรือ เป็นไปไม่ได้เลย

หากแต่น่าเสียดาย ที่องค์ความรู้ ดันมาอยู่กับชายแก่ธรรมดา กินเหล้า สูบบุหรี ไม่ได้ห่มจีวร

หลวงพ่อนิพนธ์ จึงกล่าวว่า นี่แหละจึงเป็นอุปสรรค ยากที่จะทำใจ หากแต่ ผู้ที่มา ไม่ได้มาเพื่อยอมรับท่าน แต่มาเพื่อรับองค์ความรู้ ดังนั้น จึงควรแยกแยะไม่นำมารวมกัน และเหมารวม ว่า เสียงที่เปล่งออกมา เพราะเสนาะหู เป็นเสียงสวรรค์ ต้องออกมาจากเครื่องเสียงชั้นเลิศ หากแต่ความเป็นจริง เมื่อพบว่า เสียงนั้นมาจากวิทยุเก่าๆ แสนจะธรรมดา ก็ทำใจยอมรับไม่ได้ จึงละทิ้งเสียงนั้นไป น่าเสียดาย

สมุนไพร อุปมามือข้างหนึ่ง องค์ความรู้ เมื่อนำไปทำ อุปมามืออีกข้าง เมื่อสองมือมากระทบกันย่อมเกิดเสียง นั่นคือ ผล

ดังนั้น จึงเป็นไปไม่ได้ ที่จะโบกมือข้างเดียวให้มีเสียง ฉันใดก็ฉันนั้น หากมีครบทั้งสององค์ประกอบ ก็ย่อมเกิดเสียง เกิดผลอย่างแน่นอน

หลวงพ่อนิพนธ์ จึงกล่าวว่า เมื่อฟังดังนี้แล้ว พึงพิจารณา หากไม่เห็นด้วย ก็ไม่ว่ากัน หันไปหาในสิ่งที่ชอบ หากเห็นด้วย ก็พึงศึกษา แล้วใช้ขันติ อดทน ฝ่าฟัน ย่อมมีโอกาสได้ดังหวังแน่นอน ดังรุ่นพึ่ ที่ทำให้ดูเป็นตัวอย่างให้เห็น