หลายคนมักจะกล่าวอ้าง ในการทำความดี โดยเฉพาะการเดินตามรอยพระภูมี ด้วยวลีอมตะ “มันอยู่ที่ใจ” อาทิเช่น การมีวัตรปฏิบัติในวันพระ ก็บอกไม่จำเป็น ขอแต่เพียงเรามีใจ ยึดมั่นในคำสอน กราบไหว้พระพุทธก็เพียงพอแล้ว
หลายคน ก็ใช้วิธีการฝาก.ฝากไปทำบุญ ฝากไปใส่บาตร แล้วก็บอกตนว่า ได้ทำแล้ว
จึงไม่แปลก ที่การนั่ง ทำจิตทำใจ จึงเป็นที่นิยม โดยเฉพาะนั่งสมาธิ หลายคนก็เรียกได้ว่า เซียน นั่งได้เป็นวัน เป็นคืน
หากแต่ความเป็นจริง หลวงพ่อนิพนธ์ชี้ให้พิจารณาว่า หากเราหิวข้าว ก็ลองนั่งทำใจดู อาจจะหลอกตนได้ เพลาหนึ่ง วันหนึ่ง แต่ท้ายที่สุด ความจริงก็ปรากฎ ทำให้หายหิวไม่ได้เลย อยากจะหายหิว ก็เดินไปหยิบหม้อ ซาวข้าว ตั้งไฟ เดี๋ยวก็ได้กิน ได้หายหิว
แม่ชีเมี้ยนจึงทรงตรัสว่า ศาสนา คือ “เราทำ”
หลายคนอ้างเอ่ย นับถือ กราบไหว้ ระลึกคุณ หากแต่คำสอนของแม่ชีเมี้ยน ตรัสสอนสงฆ์ 7 รูป ที่เชื่อท่าน ในธุดงค์สุดท้าย ทรงกล่าวว่า การกระทำเยี่ยงนั้นไม่มีประโยชน์อันใดเลย ถ้านับถือ ระลึกคุณ ก็ให้ทรงวินัยของพระภูมีไว้ นั่นแหละ
วันพระ จึงเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ที่จะแสดงตน ว่า เราเป็นชาวพุทธ เราจึงพากายไปวัด ทิ้งบ้าน ทำเสมือนพระโคดม ตัดขาดทางโลก ไปปฏิบัติตน ลดกิเลส ลดนิสัย
ก็แล้วไม่ไปจะเป็นไร นั่งทำใจอยู่ที่บ้านก็ได้ ... หลวงพ่อนิพนธ์ชี้ว่า กายเป็นของหยาบ ยังบังคับไม่ได้เลย จะไปบังคับวาจา บังคับใจ ได้อย่างไร เป็นไปไม่ได้ ถ้าทำได้ พระโคดม ก็ไม่ต้องออกจากวังแล้ว
บทสรุป คนสมัยนี้ ไม่เชื่อกรรม ไม่เชื่อตัวกระทำ แต่กรรมที่เราท่านสร้าง มิใช่ใช้ใจทำน่ะ อยากฆ่าคน เอาใจไปฆ่า โลกยังบอกไม่ผิด แต่ที่ทำทั้งหมดทั้งมวล ล้วนด้วยมือทำ วาจากล่าวทั้งสิ้น ครั้นมาทำธรรม บอก มันอยู่ที่ใจ แล้วจะเอาผล ที่ไหนมาช่วยตน
ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว ปากบอกทำใจได้ แต่ยังตัดบ้าน ตัดโลก พากายไปวัด ไม่ได้ ... หลอกได้แต่ตนเอง ตัวกระทำมันฟ้อง
ที่สำคัญ หลวงพ่อนิพนธ์ชี้ว่า วันหนึ่ง ที่อาจจะต้องทำเพื่อช่วยตน เมื่อกรรมสาหัสสากรรจ์มาถึง ต้องเอาธรรมมาช่วยตน ไม่เคยฝึก ไม่เคยทิ้งบ้าน ทิ้งโลก ก็เลยทำไม่ได้ อาทิ คนป่วยมะเร็ง จะไปบวชช่วยตน ก็บอกไม่ได้ ไม่มีเวลา ทิ้งบ้านไม่ได้ จะเอาแต่ยา เอาแบบที่ตนชอบ ไม่รู้เลย เราท่านไม่ได้สู้กับโรค หากแต่สู้กับกรรม คนทั้งหลายจึงพ่ายแพ้ ต่อให้หมอดี ยาดี ช่วยตนไม่ได้เลย
ศาสนาสอนให้เป็นปราชญ์ จึงไม่ให้ดำรงตนในความประมาท พระภูมีจึงทรงกำหนดให้มีวันพระ ทำกาย ทำวาจาไว้ก่อน เป็นทุน ส่วนใจนั้นค่อยๆตามมา อย่างน้อยก็มีรอย ที่มือและวาจาทำไว้ ตุนไว้ช่วยตน ถึงเวลากรรมมาหลบเข้าวัด ก็ทำได้
ฤาษี นั้นเป็นยอดนักสมาธิ หากแต่มีฤาษีที่ไหน รักษาโรคได้ ... จะมีก็แต่กรรมดี ที่ไม่เบียดเบียนไม่ทำร้ายใครเท่านั้นเอง แต่กรรมดี ชยะกรรมชั่ว ชนะโรคไม่ได้หนา