คำถามเล็กๆ จากเด็กคนหนึ่งถามคุณพ่อของเขา เมื่อไปเดินตามธุดงค์พระของหลวงพ่อนิพนธ์ เธอกล่าวว่า "นี่ขนาดพระของหลวงปู่ ยังดูแล้วตัวดำขนาดนี้ แล้วพระพุทธเจ้าจะดำสักขนาดไหน ไม่เห็นเหมือนในทีวีหนังเรื่องพระพุทธเจ้าเลย ที่บอกว่า รูปกายผิวพรรณ ผ่องใส ประกายดุจดั่งทอง"
วิทยาศาสตร์ที่ก้าวหน้า พยายามค้นคว้าเพื่อให้คนมีอายุยืน และไม่มีโรค ... ศาสตร์ด้านเทคโนโลยีก้าวล้ำ จนทำให้คนเชื่อว่า การรักษาโรคก็จะล้ำตามไปด้วย แต่ความจริงแล้วมิเป็นเช่นนั้นเลย
หลวงพ่อนิพนธ์ชี้ให้เห็นว่า เมื่อเริ่มผิด ก็คือหลงทาง วิทยาการทั้งหลาย ริเริ่มที่สิ่งของนอกกายมิพอ แถมยังสร้างสิ่งแปลกปลอมที่ธรรมชาติร่างกายไม่ตอบรับอีก นั่นคือสารเคมี ฉะนั้น ไม่มีทางที่จะหาหนทางในการรักษาโรคที่เป็นกรรมตาย หรือโรคที่มาเพื่อคร่าชีวิต อย่างดีก็แค่โรคกรรมผ่าน ที่มาแล้วก็ผ่านไปเท่านั้นเอง
ศาสตร์ของพระภูมี มุ่งเข้าประเด็นของการพิชิตโรค นั่นคือ ภูมิของร่างกาย แถมยังมีการสกัดเป็นชั้นๆ เพื่อความไม่ประมาท
พูดให้ฟังง่ายก็คือ แผนปัจจุบัน ใช้การไล่ตามอาการที่เกิด ในขณะที่ศาสตร์พระภูมี ใช้การป้องกันด้วยการสร้างภูมิ
ด้วยเหตุนี้ ศาสตร์สมุนไพรจึงเป็นพหูสูตร ที่ไม่ต้องสนโรคว่าจะเป็นโรคใดมา จบด้วยสมุนไพรแบบเดียวกัน
สมุนไพรทุกชนิดที่ทานเข้าไป จึงมีหน้าที่สร้างภูมิให้แก่อวัยวะ และกระตุ้นหรือซ่อมแซมอวัยวะที่สึกหรอ ให้กลับมาทำหน้าที่ได้เหมือนปกติ ไม่ใช่ทานไปเพื่อรักษาโรค หากแต่ผลแห่งการทำงานได้เป็นปกติของอวัยวะ และภูมิที่แข็งแกร่งขึ้นนี้เอง จะทำให้ร่างกายสามารถทนต่ออาการของโรค แล้วสามารถแก้ไขปัญญาที่เกิดลงได้
แต่การทานสมุนไพร ก็ยังก้ำกึ่งกับยาเคมี ที่ทำหน้าที่ตามล้างตามเช็ด เพราะส่วนใหญ่คนที่ทาน จะมาใช้ศาสตร์นี้ ก็ต่อเมื่ออาการเกิดแล้ว จึงแทนที่จะทานเพื่อป้องกัน กลายมาเป็นทานเพื่อแก้ไขอาการซะส่วนใหญ่
แต่สุดยอดของการสร้างภูมิ หลวงพ่อนิพนธ์สอนว่า พระภูมีใช้ธรรมชาติที่สำคัญ นั่นคือ ความร้อนจากดวงอาทิตย์นั่นเอง
เราท่านอาจจะบอกว่า กระโจมร้อนเหลือเกิน ไม่ไหว หรือ การนั่งในห้องสวดมนต์นั้นร้อนเหลือหลาย จะเอามาทรมานหรือไง นี่คนป่วยนะโว้ย ทำไมไม่ทำให้ดีๆ เปิดแอร์ให้เย็นๆ นั่งให้สบายๆ เหมือนโรงพยาบาล ภาพที่เห็นคือ นั่งพัดบ้าง ใช้ผ้าชุบน้ำลดความร้อนกันบ้าง จึงเจนตา
นั่นเพราะความไม่รู้ ไม่เข้าใจ ในศาสตร์พระภูมี ที่หลวงพ่อนิพนธ์สอนนั่นเอง
เพราะมาตรการสุดท้ายของโรค ที่เรียกว่าเป็นไม้เด็ดในการคร่าชีวิต นั่นคือ การทำลายอวัยวะที่สำคัญที่สุดของมนุษย์นั่นคือ สมอง
ดังนั้น ภาพที่จะเห็นเสมอๆ เมื่อคนเราเป็นโรค นั่นคือ อาการไข้ ตัวร้อน เมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นเรื่อยๆ สมองก็จะเสียหาย ระบบการทำงานของร่างกายก็จะรวนและเสียไปในที่สุด นั่นคือ ตาย
หลวงพ่อนิพนธ์จึงชี้ให้เห็นวินัยของพระภูมี ที่เป็นสุดยอดพหูสูตรที่บัญญัติขึ้นแก่สงฆ์นั่นคือ การธุดงค์
การเดินจะทำให้ร่างกายถูกกระตุ้น อวัยวะทุกส่วนตื่นตัว ความร้อนจากแสงอาทิตย์ที่สาดลงมายังศรีษะ จะทำให้เกิดความร้อนอันมหาศาลในยามธุดงค์ ร่างกายก็จะรับรู้ปัญหาและสร้างภูมิมาเพื่อต่อสู้กับความร้อนนั้นตามธรรมชาติ
นี่จึงไม่ต้องแปลกใจเลยว่า พระที่ผ่านการธุดงค์ทำไมจึงหายป่วยง่าย เพราะร่างกายจะมีภูมิที่แข็งแกร่ง อุณหภูมิของไข้จากโรคอย่างเก่งก็ สี่สิบต้นๆ น้อยกว่าการเดินกลางแดดยามธุดงค์นัก ความร้อนจากไข้ จึงทำลายสมองพระธุดงค์ของพระพุทธเจ้าไม่ได้เลยนั่นเอง
แลกรรมเมื่อใช้ก็มีวันหมด ไข้ที่เกิดจากโรคเมื่อเกิดแล้ว ทำลายไม่ได้ ช้าเร็วก็ต้องคลี่คลาย หมดไปตามแรงกรรม
ภาพที่เราเห็นจนชินตา นับแต่ปี ๓๐ นั่นคือ คนที่อาการสาหัส หลวงพ่อนิพนธ์จึงให้บนบวช แล้วจับเดินธุดงค์ จนหายมากมายมาแล้ว
นี่จึงเป็นเหตุที่ว่าทำไม ยามธุดงค์ บรรดาศิษย์ทั้งหลายในยุคถ้ำกระบอก ไม่ว่ายาจก เศรษฐี หรือผู้มียศศักดิ์ จึงยอมทิ้งรถ มาเดินตามกันเป็นแถวยาวเหยียด
นี่แหละยาอายุวัฒนะ ทำแล้วภูมิของร่างกายจะแข็งแกร่ง โรคอะไรก็ยากจะล้มเราท่านได้
เสียดาย คนยุคนี้ไม่เห็นค่า แค่นั่งร้อนในห้องสวดมนต์ ยังนั่งพัดกันให้ไขว่ จนหลวงพ่อนิพนธ์ส่ายหน้า ...แล้วอุทานเบาๆ ว่า "แค่นี้ยังทนไม่ได้ จะเอาอะไรไปสู้กับโรค แพ้ตั้งแต่ในมุ้งแล้ว"
ทานสมุนไพรเป็นปี เทียบกับการเดินตามพระธุดงค์ไม่กี่วัน ผลจึงต่างกันมหาศาล
อดีตพุทธกาลจึงเห็นภาพพวกนอกศาสนาถือโอกาสนี้มากอบโกยกันมากมาย เพราะเข้ารั้ววัดไม่ได้
เราท่านเมื่อรู้หลักปราชญ์ของพระภูมี ที่หลวงพ่อนิพนธ์สอน ก็ควรหันมาฟื้นฟูตน ด้วยการเลิกพึ่งสิ่งอื่นใด หันมาเสริมสร้างภูมิของตนให้แข็งแกร่ง แล้วพิจารณาตน ลดนิสัยบางสิ่งบางอย่างลง เมื่อใช้กรรมเก่าที่ทำมา จะหมดลงได้ ก็ต้องไม่เอานิสัยไปทำกรรมใหม่มาเพิ่มพูน
อยากจะรู้ว่าตัวเราจะหายโรคไหม หลวงพ่อนิพนธ์ชี้ให้ดูว่า ไม่ต้องถามใคร ก็แค่ดูตัวเองยามเข้าเขตพัทธสีมา หยุดตัวเองให้สงบ ได้หรือไม่ ... นั่นแลคือคำตอบ
