กติกาดังกล่าว ย่อมเป็นที่น่าเบื่อหน่าย แต่ก็ต้องทำอย่างเสียมิได้ ฟังไปบ่นไป ฟังไปเบื่อไป หรือไม่ก็นั่งเล่นโทรศัพท์ นั่งเล่นเกม อ่านแชท อ่านหนังสือ หรือทำงานของตน ไปแก้เซ็ง ก็มีให้เห็นกันดาดดื่น นั่นคือ กลุ่มคนที่มาเพื่อหวังสมุนไพรเพียงอย่างเดียว
หากแต่ความเป็นจริงที่พบเห็นกันดาดดื่น นั่นคือ คนทั้งโลก ล้วนแล้วแต่ค้นหายารักษาโรค แต่ก็ไม่มีใครสักคนที่ประสพผล ไม่ว่าวิธีใด ก็ล้วนแล้วแต่เหมือนพลุที่จุดขึ้นท้องฟ้า ให้ความหวังเพียงวูปเดียว นั่นคือ แรกๆ ที่กำลังใจดี มีความหวัง สุดท้าย ก็ดับแล้วตกวูบ
ก็แล้วคนที่มา จะมาทำแบบเดียวกันที่นี่ ให้ประสพผล หลวงพ่อนิพนธ์บอก ย่อมเป็นไปไม่ได้ เพราะโรคมันเป็นเพียงปลายเหตุ หากแต่ต้นเหตุแห่งโรค คือ กรรมที่ทำมา จะปฏิเสธสักฉันใด ก็หนีไม่พ้น
หลักของพระภูมีที่แม่ชีเมี้ยนนำมาให้ จึงชี้ให้เห็น การรักษาโรค ด้วยหลักตนพึ่งตน นั้น จักต้องทำสองทางในเวลาเดียวกัน จึงจักพ้น นั่นคือ ทานสมุนไพรรักษาโรค และปฏิบัติธรรมเพื่อแก้กรรม ที่ทำมา อันเป็นต้นเหตุแห่งโรค
ผลแห่งโรค นั่นปฏิเสธเลยไม่ได้ว่า เป็นผลจากการกระทำที่ผิด หากแต่ผิดอย่างไร ในเมื่อทุกคนยืนยันว่า ตัวเองเป็นคนดี ไม่เคยทำผิด ไม่เคยฆ่าสัตว์ตัดชีวิต เข้าวัดเข้าวา ทำบุญมาตั้งแต่เด็ก สร้างโบสถ์ สร้างศาลา มาแต่อ้อนแต่ออก
การมาฟัง นั่นคือ การชี้หรือสอนให้เห็นว่า การกระทำนั้นผิดอย่างไร แลที่ถูกต้องทำอย่างไร เรียนรู้แล้วไปทำเพื่อช่วยตน
ยิ่งกว่าถูกครูตีเสียอีก เพราะคำพูดที่สอนมันเสียดแทงใจ จนแม่ชีเมี้ยนเคยตรัสว่า คำสอนของพระภูมี ยิงปุทะลุใจ มันบาดจิตบาดใจเหลือเกิน
ดังนั้นคำสอน สำหรับบางคน จึงเป็นดั่งน้ำทิพย์ที่ชโลมใจ ทำให้เกิดความสงบ นั่นคือ ปลงแล้วยอมรับ ในความเจ็บที่จะต้องเกิด ความทุกข์ ไม่ว่าจากการมานั่งสวดมนต์ ทำกรรมฐาน แลปฏิบัติธรรม เรียกได้ว่า ทำใจให้ยอมทุกข์ เพื่อสัมผัสพุทธดำรัส ที่ตรัสว่า ทุกข์วันนี้ สุขวันหน้า ยิ้มรับทุกข์ที่ต้องเผชิญ เพราะรู้ดีว่า ทุกครั้งที่ทุกข์ นั่นย่อมหมายถึงหนี้กรรมที่ลดน้อยถอยลงไป แลสักวันจักต้องหมด
ในขณะที่บางส่วน คำสอน มันบาดใจ แล้วยังรับไม่ได้ เพราะคนพูดไม่ใช่พระ แถมพูดเรื่องที่ไม่ถูกกับจริตของตนเสียอีก คิดแต่ว่า เมื่อไหร่จะจบว่า เบื่อฉิบหาย ตัวของตัว ก็มีครูบาอาจารย์มากหลาย เป็นเกจิอาจารย์ที่โด่งดังมีชื่อเสียง แล้วสิ่งที่ทำจักผิดได้อย่างไร
หลวงพ่อนิพนธ์จึงให้พิจารณาทางเลือกสองทาง ทางแรกคือ วางเกจิอาจารย์ของตนไว้ชั่วคราวก่อน แล้วลองมาใช้แนวทางของแม่ชีเมี้ยนเพื่อช่วยตน เมื่อพ้นแล้วจะกลับไปทำเหมือนเดิม นับถือเกจิเดิม ก็ไม่ว่ากัน
หรือ เมื่อรับไม่ได้ ไม่อยากทำ แนวทางของแม่ชีเมี้ยน จะมัวมาหวังแต่สมุนไพรเพียงอย่างเดียว ก็จักเสียเวลาเปล่า หาผลสำเร็จไม่ได้ อย่างดีด้วยฤทธฺ์ของสมุนไพร ก็ได้แค่ปะทังหรือยืดเวลาเท่านั้น จึงเป็นการดีสำหรับคนกลุ่มนี้ ที่จะบ้านใครบ้านมัน
นั่นคือ การร้องขอให้ทำบุญ ด้วยการจากไป เพื่อให้สมุนไพรที่จะต้องเสียไป ได้ไปสู่คนที่ต้องการและจำเป็น มุ่งมั่นช่วยตน จะดีกว่าไหม
บทสรุปของคำสอน หลวงพ่อนิพนธ์ จึงบอกว่า เรื่องของศาสนา จึงเป็นเรื่องของคนกลุ่มเล็กๆ มีวงจำกัด และที่สำคัญ ไม่จำเป็นต้องมีก็ได้ จะมีผลก็แต่เฉพาะคนอยากทำ อยากได้
ภาพที่ชัดเจน นั่นคือ ย้อนยุคพระโคดม ที่เรียกได้ว่าเป็นพระพุทธเจ้าที่สมบูรณ์ ด้วยวรรณะ วาจา ทำให้ได้รับการยอมรับโดยง่าย ยังมีสาวกแค่ไม่ถึงแสน เมื่อเทียบกับ คนอินเดียที่มีเป็นร้อยล้านคน ก็ว่าน้อยแล้ว ถ้าเทียบกับคนทั้งโลก ยิ่งน้อยกว่าน้อย
คนมีพรหมลิขิตเป็นอำนาจ ถึงไม่มีศาสนา ก็ดำรงตนอยู่ได้ ด้วยกรรมเลี้ยง จนจบพรหมลิขิต ... สิ่งที่แม่ชีเมี้ยนทิ้งไว้ให้ คือ ธรรมหมวดสมุนไพร จึงเหมาะแก่คนที่เบื่อการเจ็บ อยากให้วิญญาณปลอดจากโรค พูดง่ายๆ อยากสัมผัส ลาภอันประเสริฐ คือ ความไม่มีโรค ... หากแต่คนที่ไม่เลือกแนวทางนี้ เขาก็อยู่ได้ จนครบพรหมลิขิตเช่นกัน และเป็นส่วนใหญ่เสียด้วย ...
นั่นหมายความว่า คนที่คิดจะเดินทางสายนี้ การประพฤติตน จึงต้องมีความแตกต่างจากคนทั่วไป มีกาละเทศะ มีที่เว้น ที่วาง ละพฤติกรรมบางสิ่งบางอย่าง มีภาระผูกพัน นั่นคือ วันเวลาในการทำกิจกรรม ...
สิ่งเหล่านี้ ย่อมได้มาจากการฟัง เรียนรู้ แล้วไปทำเอง เพื่อช่วยตน ... คำสอน จึงเป็นน้ำทิพย์ที่จำเป็นยิ่ง เพื่อให้จิตใจเข้มแข็ง วิญญาณสงบ สามารถสู้กับกรรม ... ที่คนทั้งโลกสู้ไม่ได้ ได้อย่างมั่นใจว่า ท้ายที่สุด ตนของตน ย่อมจักเป็นผู้ชนะ ด้วยธรรมชนะอธรรม ตามพุทธดำรัสนั่นเอง
แม่ชีเมี้ยนจึงบอกเคล็ดในการดูว่า ผลสำเร็จจักเกิดกับผู้ใดว่า ก็ดูว่าผู้นั้น รักษาความสงบ รักษากรรมฐานของตนได้หรือไม่ เพราะเมื่อคนเรียนรู้ แล้วทำ ก็จะควบคุมตน ลดกิริยา หลักนี้ ใครทำ ใครได้ .. คนที่หาความสงบไม่ได้ ... ย่อมไม่มีทางประสพผล แลความสงบนี้เอง เป็นสัญญลักษณ์ อันโดดเด่นของศาสน์พระภูมี ที่กรรมมันกลัว
