คำสอนของพระภูมีมีเอกลักษณ์ คือเป็นทางสายกลาง พูดให้คิดพิจารณา ทำไม่ทำแล้วแต่บุคคล
ภาพที่เห็นคนสองคนอาจทำเหมือนกัน รับสัจจะเหมือนกัน หากแต่ผลที่ได้อาจไม่เหมือนกัน
ด้วยเหตุแห่งผลหาดูที่การกระทำแห่งกาย แต่เป็นใจ จึงมิมีผู้ใดจะล่วงรู้ในตัวกระทำ เฉกเทวทัติ ก็มีพระไปเดินตามรอย เพราะดูแล้วเคร่งกว่าพระโคดมเสียอีก
จึงเป็นเรื่องที่รู้ได้เฉพาะตนว่าทำอย่างไร แลมีดินฟ้าอากาศเป็นพยานใหญ่
ส่วนผลแห่งการทำ ก็มีกายเป็นเครื่องชี้ ว่าสิ่งที่กระทำถูกหรือผิด
จึงไม่น่าแปลก ที่วินัยในวันนี้ให้ทุกคนวางสัจจะไม่โกรธ และไม่เห็นผู้อื่นผิด หลายคนวางแล้วก็ระวังระไว หลายคนก็วางไปงั้นๆ ไม่มีใครรู้ว่าตนของตนทำอย่างไร
แต่วันนี้กรรมมันแรง หลวงพ่อนิพนธ์กล่าวว่าสมุนไพรอย่างเดียวยากจะชนะ
ผลแห่งการทำ จึงปรากฎให้เห็นว่าใครทำใครได้ คนไม่ทำจะหลอกคนอื่นอาจทำได้ แต่ผลมันฟ้อง
หลักปราชญ์ของพระภูมีจึงไม่ต้องตรวจ ไม่ต้องกลัว ใครจะทำหรือไม่ทำ แลออกตัวไว้ก่อน ธรรมให้เป็นสายกลาง อยากรอดต้องทำเอง ใครก็ช่วยไม่ได้
บทสรุปหลวงพ่อนิพนธ์จึงชี้ ทางเลือกนี้ดูการกระทำไม่ได้ หากแต่ผลชนะวัดกันที่ใจ ทำเหมือนกันจึงไม่ได้ชี้ว่าผลจะเหมือนกัน
