หลักของพระภูมีที่แม่ชีเมี้ยนนำมา ทำให้ภาพความแตกต่างของพระในยุคนั้นเด่นชัด จนทำให้พระผู้ใหญ่ในยุคนั้นบางคน ถึงกับประกาศ ไม่อยู่ร่วมแผ่นดินเดียวกัน
ทำไมหรือ พระถ้ำกระบอกในยุค 2504 เขาทำอะไร แบบไหน จึงมีมวลชนนับหมื่นนับแสนหนุนหลัง ผ่านวิกฤตอันนั้นได้
วัตรปฏิบัติที่เด่นชัด คือ
✅ ฉันหนเดียว
✅ รถเรือไม่ขึ้น
✅ เงินทองไม่รับ
✅ มีธุดงค์เป็นวัตร
นั่นคือสิ่งที่คนทั่วไปเห็น แลไม่เหมือนวัดใดในยุคนั้น
แต่ที่คนบางคน อาจรู้ บางคนอาจเคยได้ยิน บางคนไม่รู้เลย นั่นคือ เรื่องของการปฏิบัติประจำวัน ด้วยแนวทาง “สัจจะ"
เหตุที่ใช้สัจจะเป็นผู้นำ ย่อมต้องดูรอยของพระภูมีทุกพระองค์ ว่าสิ่งที่ท่านทำ นั่นคือ พิจารณานิสัยตนไปวันหนึ่งๆเท่านั้นเอง เมื่อพิจารณาเห็นนิสัยตน การจะทำให้ลดน้อยถอยลง หรือตัดลงได้ แม่ชีเมี้ยนชี้ว่า ท่านก็ใช้การประกาศ “สัจจะ” นี่แหละ เมื่อพูดแล้ว ทำให้ได้ตามที่พูด
แม่ชีเมี้ยนชี้ว่า เมื่อสร้างกรรม ก็พร้อมด้วย กาย วาจา ใจ มันเป็นตนย้อนมาให้ทุกข์ เมื่อจะสร้างธรรม ครั้นประกาศออกไป อ้างดินฟ้า อากาศ เป็นพยาน ก็ทำให้ถึงพร้อม กาย วาจา ใจ เรียก แก้วสามประการ ผลบุญจึงเกิด นิสัยกรรมของตนจึงลดลงได้
ก็แล้วกิจกรรมเล่า นั่นศาสนาทำโรงทาน ให้เป็นที่พึ่งของคนทุกข์ แลคนที่อยากทำบุญ ทำทาน เชื่อพระก็มาร่วมกันทำ จึงเกิด การรักษายาเสพติดขึ้นนั่นเอง
บทสรุป หลวงพ่อนิพนธ์ จึงชี้เสมอ เราทุกข์ด้วยกรรมที่ทำมา จะเห็นสุขย่อมด้วยมือเราทำ แต่จะเริ่มที่คิดดี นั้นไม่พอ เพราะไม่แน่ว่าจะมีสติ จึงเริ่มทีละน้อย หนึ่งชั่วโมง ให้สัจจะเป็นสตินำตน สร้างพฤติกรรมนิสัยของพระพุทธเจ้า ทำให้ถึงพร้อม กาย วาจา ใจ ทำได้นั่นแลบุญ ที่ตนทำเป็นที่พึ่งแห่งตนได้
จึงไม่แปลกโรคจะสาหัสเพียงใด การบวชในหลักธรรมโลกุตระ ที่นานพอพาพ้นปล้องกรรม ภาพที่คนยุคก่อนเห็นจึงหายทุกตัวคน
ก็แล้วทำไมไม่ใช้ศีลเหมือนทั่วไป
ท่านว่า เอาแต่ศีลข้อหนึ่ง ไม่ฆ่าสัตว์ ข้อสอง ไม่มุสา หรือโกหก ประกาศออกไป ถ้าทำได้ก็ดี ยิ่งใหญ่ แต่ใครเล่าจะทำได้ สัตว์ตัวเล็กตัวน้อยมากมาย ยิ่งไม่มีกำหนดเวลา ต้องทำทุกขณะจิต ท่านว่าอุปมาผู้ทำได้ต้องเดินรอบขอบเขตประเทศไทย ซึ่งหามีไม่ เพราะอาจเผลอเดินเหยียบ เพราะซ่อนใต้ใบไม้ หรือหลับไปยุงกัดก็ตบ นั่นหมายถึงศีลข้อหนึ่งก็เสียไปแล้ว เมื่อพูดแล้วทำไม่ได้ เกิดฆ่าสัตว์ ศีลข้อสองก็พลาดไปด้วย นี่แลมันใหญ่เกิน ทำไม่ได้ ผลมันจึงเป็นหอกย้อนมาทิ่มตน ยิ่งรับยิ่งประกาศว่าตนรับศีล ก็เลยไม่รู้ทำไมวันนี้เราจึงเจ็บ ก็สรรพสัตว์เขาฟ้อง ไหนว่าไม่ฆ่าสัตว์ แล้วมาฆ่าฉันทำไม ดูหน้ารถสิ แมลงตายเกลื่อน
สัจจะที่ท่านอาสิ แลท่านชลอ สอนให้ทำ จึงให้ประกาศ เอาเฉพาะที่ตนพอทำได้ เมื่อหนึ่งชั่วโมงทำได้ สองก็ทำได้ ยิ่งมีนิสัยพระพุทธเจ้าในตนมาก ยิ่งสุข ยิ่งสงบ
เมื่อวิญญาณสูง ก็จะพากายสูง พ้นโรคโดยง่าย จะหายก็ด้วยตนทำ จึงเรียกหลัก “ตนพึ่งตน” ที่มุ่งหมายสร้างสุขให้ผู้อื่นเป็นอุปนิสัย สุขจึงย้อนมายังตน
ไม่ได้บอกว่าที่นี่แน่ แต่ชี้ให้เห็นว่า จะหายโรคแล้วไปสร้างทุกข์ให้ผู้อื่นอีก สรรพสัตว์ที่ไหนยอม ถ้าหมอช่วย แล้วผู้นั้นมีแรง ไปฆ่าคน ถามหน่อยคนที่ถูกฆ่า เขาไม่ร้องหรือ มึงช่วยมันให้มีแรงมาฆ่าเขาทำไม มันควรตาย ควรหมดแรงฆ่าคนแล้วมิใช่หรือ นี่แลทำไมไม่มียารักษาโรคตาย เพราะโรคตาย ย่อมหมายถึง ไม่สามารสร้างกรรมได้อีก ต้องรอรับกรรมที่ทำมาแล้ว
